Türkiye'de Zorunlu Deprem Sigortası ve Mülkiyet Sigortası
17 Ağustos 1999 Depremi'nin yıkıcı sonuçları, Türk kamuoyunu depremlerin ve genel olarak doğal afetlerin yıkıcı neticeleri konusunda uyarmış ve şekillendirmiştir. Deprem tehlikesini önlemek ve depremin sonuçlarından bir daha asla bu kadar büyük bir darbe almamak için alınan bir dizi önlem arasında zorunlu deprem sigortası poliçesi de kendine yer bulmuştur.
Bu amaç doğrultusunda da 1999 depreminden kısa bir süre sonra Doğal Afet Sigortalar Kurumu (DASK) kurulmuştur. 2000 yılında ise kurumun düzenlediği ilk sigorta poliçesi teslim edilmiştir. Bugün ise, sigortalanmaya uygun ev ve mülklerin %59'undan fazlası bu sigorta koruması altındaır. Elbette bütün bu gelişmeler iyi bir neticeye işaret etmektedir. Türkiye’de evinizi ve bu sigorta kapsamında olan mülklerinizi DASK ile sigortalatmak zorunlu olsa da, bu bu sigorta Türkiye’de yaşamanın veya Türkiye’de mülk edinmenin birçok aşamasında kolaylıklar sağlamaktaadır. Örneğin DASK’ın düzenlediği Zorunlu Deprem Sigortası olmadan size mülk satın almak için banka kredi verilmeyecek veye konutunuzun elektrik veya doğal gaz abonelikleri gibi yaşamsal hizmetler bağlanmayacaktır.
DASK nedir?
DASK yani Doğal Afet Sigortalar Kurumu, Türkiye'de halen düzenlenmekte olan Zorunlu Deprem Sigortası'nı geliştiren kamu kuruluşudur. DASK kurumun isminn kısaltması olsa da genellikle bu kurum tarafından düzenlenen Zorunlu Deprem Sigortası'nı ifade etmek için kullanılır (Örnek: Bu evin DASK’ı yenilendi mi?).
Türkiye'de Zorunlu Deprem Sigortası Nedir?
ZDS, Doğal Afet Sigortalar Kurumu tarafından deprem veya depremin doğrudan etkilerinden kaynaklanan maddi hasarları karşılamak üzere 1999 yılında geliştirilen bir zorunlu sigorta türüdür. Deprem kaynaklı hasarların ilave olarak depremin tetiklediği tsunami, heyelan veya yangın kaynaklı maddi hasarlar da bu sigorta kapsamındadır. ZDS 1 yıl için geçerlidir ve her yıl yenilenmesi gereklidir.
Türkiye'deki hangi konutlar Zorunlu Deprem Sigortası kapsamındadır?
Bir belediyenin yetki sınırları içinde yer alan ve “mesken” statüsüne sahip her mülk ZDS kapsamındadır. Ofis, alışveriş merkezi vb. ticari amaçlı kullanılan binalar bu sigorta kapsamında değildir. Ancak, mesken statüsünde bölümleri de olan bir mülkte bir işyeri veya ofis bulunuyorsa, o işletme için de ZDS yaptırılmalıdır. Fakat inşaatı devam eden veya imar kurallarına aykırı olarak inşa edilmiş binalar ZDS tarafından kapsama alınmamaktadır.
Türkiye'de Zorunlu Deprem Sigortası nasıl yaptırılır?
ZDS, Türkiye'de faaliyet gösteren hemen hemen her sigorta acentesinden yaptırılabilmektedir. Doğal Afet Sigortalar Kurumu, bu sigortanın yaygınlaşması için çok sayıda kuruma sigortalama için yetki vermiştir. Bu nedenle ZDS poliçesi çevrimiçi olarak, bir acente ofisi veya bir banka şubesi aracılığıyla rahatlıkla alınabilmektedir. ZDS için yetkilendirilmiş acentelerin güncel bir listesi için DASK’ın resmi web sitesi ziyaret edilebilir: https://dask.gov.tr/tr/acenteler
Türkiye'de Zorunlu Deprem Sigortası yaptırabilmek için aşağıdaki bilgi ve belgelerin sağlanması gereklidir;
Mülk Sahibinin:
Adı
Adresi
Telefon Numarası
Vatandaşlık Numarası
Vergi Numarası (tüzel kişiler için)
Gayrimenkulün :
Tam Adresi
Tapusunun Fotokopisi
Yapım Yılı
Yapı Sınıfı
Toplam Kat Sayısı
Hasar Durumu
Dairenin:
Brüt Alanı
Kullanımı
DASK'ın Türkiye'deki Zorunlu Deprem Sigortası hangi teminatları kapsıyor?
Doğal Afet Sigortalar Kurumu’nun Zorunlu Deprem Sigortası, depremin neden olduğu maddi hasarları ve depremin tetiklediği diğer doğal afetlerin neden olduğu maddi hasarları teminat altına almaktadır. Bir mülkün ve evin depremden veya bir depremin doğrudan etkilerinden az veya tamamen hasar görmüş olması fark etmez.Hasarın ölçüsü ne olursa olsun sigortalanan ev ve mülkler ZDS’Nin teminatı altındadır.
Doğal Afet Sigortalar Kurumu her yıl azami tazminat tutarını ilan etmektedir ve sigortalanan mülklerin zararlarının bu tutar kadar olan kısmı nakden karşılanmaktadır. Örneğin 2022 yılında depremden zarar gören bir ev için ödenebilecek en yüksek tazminat tutarı 320.000 TL'dir.
ZDS, deprem neticesinde kaynaklanan mülkiyet gelir kaybı, kar kaybı, vücudunuzda meydana gelen fiziksel yaralanmaları veya işinizin kesintiye uğraması gibi dolaylı maddi kayıplarınızı teminat altına almamaktadır. Ayrıca her yıl ilan edilen en yüksek tutarın üzerinde olduğu tespit edilen herhangi bir hasar da DASK tarafından karşılanmayacaktır. Bu nedenle, ev ve mülkleri için tam veya en azından daha kapsamlı bir sigorta teminatı arayan kişilerin deprem sigortası ile birlikte mülkiyet sigortası yaptırması uygun olacaktır.
Türkiye'de mülkiyet/konut sigortası nedir?
Türkiye'de mülkiyet sigortası, evinizi/mülkünüzü ve o mülkteki malzemeleri beklenmedik zararlardan korumayı amaçlayan bir sigorta poliçesi çeşididir. Zararlar sel, deprem, toprak kayması gibi doğal sebeplerden ve hırsızlık, vandalizm vb. insani sebepten de kaynaklanabilir. Mülk sigortasının kapsamı hem doğal afetlerden kaynaklanan hasarları hem de insan kaynaklı zararları da teminat altına aldığı için Zorunlu Deprem Sigortası’ndan çok daha kapsamlıdır. Ayrıca mülkiyet sigortası, ZDS gibi zorunlu bir sigorta değildir. Mülkiyet sigortası ya da yaygın adıyla konut sigortası Türkiye'deki konutların maruz kaldığı risklerin daha geniş bir bölümünü teminat altına almaktadır ve ihtiyaçlarınıza göre de esnek bir biçimde şekillendirilebilmektedir.
Türkiye'deki emlak sigortası türleri nelerdir?
Türkiye'deki emlak sigortası resmiyette belirli bölümlere ayrılmamıştır ve çalıştığınız sigorta acentesine göre değişiklik göstermesi muhtemeldir. Bununla birlikte, mülkiyet ya da diğer yaygın adıyla konut sigortasının kabaca 3 ana kategoriye ayrıldığını söyleyebiliriz: Konut Sigortası, Kiralık Ev Sigortası ve İşyeri Sigortası. Bu sigorta poliçeleri farklı acentelerde yaptırılsa da son kertede doğal nedenler, doğal olmayan nedenler ve kazaların neden olduğu zararların çoğunu kapsayacaktır. Hırsızlık, sel, gaz kaçağı, elektrik kesintisinden kaynaklanan kar kaybı, hatta toplumsal karışıklıktan kaynaklanan kazalar da istenirse bu poliçelerin kapsamına dahil edilebilir. Görüldüğü gibi Türkiye'deki emlak sigortaları ihtiyaca göre kolayca şekillendirilebilmektedir ve farklı acentelerden farklı teklifler alınabilmektedir.
Türkiye'de Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) ile mülkiyet sigortasının farkları nelerdir?
Bu iki sigorta poliçesinin temel farkı ZDS’nin zorunlu ve mülkiyet sigortasının isteğe bağlı oluşudur. ZDS yalnızca depremin ve depremin doğrudan bağlantısının olduğu zararları karşılayabilir. ZDS’nin teminatının üst sınırı her yıl Doğal Afet Sigortalar Kurumu (DASK) tarafından kararlaştırılmaktadır. Bu da azami tutardan daha yüksek değerde bir mülke sahipseniz ve sigortalatmak isterseniz ZDS ile mülkiyet sigortası yaptırmak durumunda olduğunuz anlamına gelmektedir.
Mülkiyet sigortası ve Zorunlu Deprem Sigortası’nın depremlerin neden olduğu zararları kapsadığını söylemeye gerek yok elbette. Fakat Türkiye'de mülkiyet sigortası çok daha geniş bir kapsam sunmaktadır. Mülkiyet sigortası, deprem gibi doğal afetlerin yanında eşyalarınızın uğradığı zarardan tutun da zararın niteliğine bakılmaksızın (insan kaynaklı veya doğal) evinizin uğradığı zararlara kadar pek çok şeyi sigorta kapsamına alabilmenizi sağlar. Fakat Zorunlu Deprem Sigortası için bunun geçerli olmadığı aşikardır.