Türkiye’de Mülkiyet Edinmek İsteyen Yabancı Ülke Vatandaşları İçin Döviz Alım Belgesi Düzenlemesi
Türkiye Cumhuriyeti, Türk Lirası’nı korumak adına bir dizi düzenlemeyi yürürlüğe koydu. Türkiye’ye döviz girişi sürecini iyileştirmeyi amaçlayan düzenlemeler aynı zamanda Türkiye’den emlak satın almak isteyen yabancıları da yakından ilgilendiriyor.
24.01.2022’de itibaren yürürlüğe giren kararname ile Türkiye’de emlak satın almak ve mülkiyet edinmek isteyen her yabancı ülke vatandaşı edinilecek mülkün bedelini yabancı para birimleri ile değil Türk Lirası cinsinden ödemek zorunda. Uygulama ile yabancı ülke vatandaşları satış bedelinin tamamını döviz cinsinden değil Türk Lirası cinsinden ödeyerek emlak satın alabilmekte. Emlak satış bedelinin tamamının Türk Lirası’na değişimi için ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından işlem için yetkilendirilen bankalara müracaat edilmeli. Dövizler yetkili bankalar aracılığı ile Türk Lirası’na değişildikten sonra söz konusu banka da yabancı ülke vatandaşlarına Döviz Alım Belgesi (Eng.: Foreign Exchange Document) vererek bu işlemi tasdik etmiş oluyor. Ancak bu belge alındığında emlak satış işlemlerine devam edilebiliyor. Bu nedenle emlak satın alırken istenen belgelere ek olarak Döviz Alım Belgesi’nin de Tapu ve Kadastro Müdürlükleri’ne sunulması gerekiyor. Aksi takdirde tapu işlemi devam edemiyor.
Düzenleme, pratikte emlak satın almanın hiçbir temel unsurunu değiştirmemekte. Fakat bu ilave kurala dikkatle uymak gerekiyor. Bu nedenle Döviz Alım Belgesi’ne daha yakından bakmak gerekiyor.
Döviz Alım Belgesi’nin amacını bir cümle ile özetlemek mümkün: Emlak satış bedeline eşit miktardaki dövizin yetkili banka tarafından Türk Lirası cinsine çevrildiğini kanıtlamak. Burada döviz cinsinden Türk Lirası cinsine değişimlerin yetkili bir banka tarafından yapılması zorunluluğunun bir kez daha altını çizmek gerekiyor. Döviz büroları, alıcı-satıcı arasındaki takaslar gibi yetkili banka dışında yapılan değişimlerin kabul edilmeyeceğini de eklemek gerekiyor.
Mevcut durumda 3 döviz cinsinden Türk Lirası’na değişim kabul ediliyor: Amerikan Doları ($), İngiliz Sterlini (£) ve Avro (€). Şimdilik diğer yabancı para birimlerinin doğrudan Türk Lirası’na değişimi mümkün değil. Bu da, emlak satın almak isteyen yabancıların değişim için kabul edilmeyen döviz cinsinden meblağları varsa bunu önce kabul edilen döviz cinslerine çevirmeleri gerektiği anlamına geliyor. Daha sonra yetkili bankalardaki Türk Lirası’na değişim işlemi gerçekleşebiliyor.
Tapu Kadastro Müdürlüğü tarafından kabul edilmesi için Döviz Alım Belgesi’nin içermesi gereken bilgiler ise şöyle:
a) Adına döviz değişimi yapılan kişinin adı/soyadı.
b) Bu kişinin pasaport numarası
c) Değişim yapılan dövizin Amerikan Doları cinsinden karşılığı
d) Döviz değişim işlemin Sermaye Hareketleri Genelgesinin 13 üncü maddesi kapsamında gerçekleştirildiğini belirten bir ifade.
Şimdi de Konuyla İlgili sıkça sorulan soruları cevaplandıralım:
1) Soru: Bu düzenlemenin Türkiye’de mülkiyet edinememe etkisi büyük olur mu?
Cevap: Hayır, düzenleme mülkiyet edinmede büyük bir etki ya da engel teşkil etmemektedir. Yalnızca mülkiyet edinme sürecine izlenmesi gereken ilave bir basamak eklemektedir.
2) Soru: Kişisel birikimlerim kabul edilen üç döviz cinsinden farklı bir para biriminde. Bu Türkiye’de emlak satın alamayacağım anlamına mı gelir?
Cevap: Hayır. Elbette hala Türkiye’de emlak satın alabilirsiniz. Ancak emlak satın almadan önce birikimlerinizi kabul edilen döviz cinslerine çevirmeniz gerekmektedir.
3) Soru: Türkiye’den mülkiyet edinmek isteyen biri olarak bu işlemleri bizzat ben mi yapmalıyım?
Cevap: Bu işlemleri siz yapmak zorunda değilsiniz. Noter aracılığı ile vekalet vermeniz halinde bir emlak ofisi veya şahıs bu işlemleri sizin adınıza yapabilir ve Döviz Alım Belgesi’ni sizin adınıza edinebilir.
4) Soru: Paralarımı bir döviz bürosu kullanarak Türk Lirası cinsine çevirtebilir miyim?
Cevap: Hayır. Döviz değişim işlemleri yetkili bankalar aracılığı ile yapılmak zorunda.
5) Soru: Satın almak istediğim dairenin fiyatı 250.000 $’dan yüksek olduğu için yatırım yolu ile Türk Vatandaşlığı edinmek istiyorum. Ben de mi Döviz Alım Belgesi uygulamasına tabiiyim?
Cevap: Evet. Emlak satın almak isteyen bütün yabancı uyruklu vatandaşlar, bedeli ve koşulları ne olursa olsun söz konusu belgeyi edinmek zorunda.