Metaverse Nedir? Neden Türkiye'deki Emlak Satışı için Önemlidir?

Metaverse nedir?

Metaverse, alternatif sanal dünyaları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Elbette bu sanal dünyalar fiziksel yaşamımızı sürdürdüğümüzün aksine bir taneden ibaret değildir. Birden fazla metaverse aynı anda varolabilir. Ancak, farklı da olsalar metaverselerin her biri aynı temel ilkeye dayanır: İnsanların birbirleriyle daha kapsamlı ve yoğun etkileşime girmesine izin veren çevrimiçi alanlar sağlamak. Elbette bu "yeni" etkileşim türü mevcut çevrimiçi etkinliklerimiz ve araçlarımızla gerçekleştirdiğimiz etkileşimlerimize kıyasla benzersizdir. Metaverse, İnternet'in gelişiminde bir sonraki aşama olarak değerlendirilebilir ve bu teknolojinin olanakları ile fiziksel birarada olma zorunluluğu pekala ortadan kalkabilir.

Günümüzde, Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik başlıkları, bu teknolojinin etkililiğini artırmak için geliştiriliyor ve insanlar da çoktandır metaverse’te gezinmek için dijital suretlerini (avatarlarını) bu dünyaya aktarıyor. Ancak, metaverse ile etkileşime girmenin tek yolu bu değil. Sıradan bir akıllı telefonla veya fena olmayan bir İnternet bağlantısına sahip olan kişisel bilgisayar ile metaverse’e bağlanabilirsiniz. Bu da bizi Metaverse'tekilerin VR başlıklarını takıp boş bir salonda dolaşan garip insanlarla sınırlı olmadığı sonucuna getiriyor. Çünkü özünde metaverse, insanların birbirleriyle etkileşime girmesinin gelişmiş yollarını sağlayan yeni bir dijital teknoloji olanağıdır. Bu “yeni” dijital dünyanın aynı zamanda bir dizi yeni ekonomik ilişkiler ağı yaratacağını söylemek ise gereksizdir: Yeni dijital dünyaların ve metaverse’in geliştiricileri tarafından sağlanabilecek, sürdürülebilecek ve iyileştirilebilecek yeni bir mal ve hizmetler ekonomisi. Örneğin, Meta (eski adıyla Facebook) gibi bir şirketin yalnızca metaverse teknolojisi sayesinde Avrupa Birliği ülkelerinde 10.000’den fazla iş fırsatı yaratacağı tahmin edilmektedir.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, metaverse bir tane değildir. Bugün halihazırda birden fazla metaverse hizmettedir ve temelde bu dijital dünyalar merkezi veya merkezi olmayan özellikleriyle ayırt edilmektedir. Merkezi karakterdeki metaverselerin başlıcaları büyük teknoloji şirketlerine (Facebook, Amazon, Microsoft, Google vb.) ait olanlar ve onlar tarafından geliştirilenlerdir. Bu metaverseler tamamıyla bu şirketlere aittir ve bu şirketler tarafından işletilirler. Bir şirkete ait merkezi metaverselere bu şirketlerinin sağladığı dijital hizmetlerin bir çeşidi olarak bakmak mümkündür. Temelde bu şirketlerin kullanıcılarına sağladıkları ilave bir dijital platform olarak nitelendirilebilirer. Bugün kullandığınız sıradan bir e-posta sunucusu veya sosyal medya hesabı hizmeti gibi. Yani bu metaverseleri de basitçe bir kullanıcı hesabı oluşturup kullanmaya başlayabilirsiniz. Bunun yanında bu platformlar hakkında alınan kararların onu kullananlar tarafından değil de hissedarlar tarafından alındığını da unutmamak gerekir. Sonuçta merkezi metaverseler kâr odaklı şirketler tarafından işletildikleri için, bu merkezi metaversete bulunan varlıklarınıza tam olarak sahip olamayacak veya bundan faydalanamayacaksınız. Çünkü o varlıkların size ait olduğunu topluluk kuralları değil söz konusu şirketlerin politikaları belirlemektedir. Bu politikalar da her zaman değişebilir. Üstelik onu değiştiren siz de olmayacağınız için, bu değişiklikler sizi lehinize olmayabilir. Dahası topluluk üyelerinin merkezi metaverseleri şekillendirmek için alınan kararlarda veya koyulan kurallarda söz hakkı da yoktur. Şirket çalışanı olan yazılım geliştiriciler, yukarıda sözünü ettiğimiz şirket politikaları ve stratejileri ile uyumlu bir biçimde bu geliştirmeleri yapacaklardır. 

Alternatif metaverseler nelerdir?

Merkezi olmayan metaverseler, teknoloji devlerinin sahip olduğu ve işlettiği metaverselerin en güçlü rakibi ve alternatifleridir. Bu durum, eğer bir topluluk üyesi merkezi olmayan metaverse’in bir parçasıysa, o bireyin o dijital alanın geleceğini belirlemek için bir oy gücüne sahip olduğu anlamına gelir. Bu durum elbette Bitcoin'in de temelinde varolan dijital teknoloji olan blockchain/blokzincir teknolojisi ile mümkün kılınmıştır. Blokzincir teknolojisi sayesinde söz konusu metaverseteki her dijitalveri, her dijital varlık, avatarlar, giysiler ve satılık mülkiyetler gibi dijital ürünler İnternet'e bağlı merkezi olmayan bilgisayarlarda depolanır. Bu her bilgi ve varlığın özel şirket sunucularında depolandığı merkezi metaverse yaklaşımından taban tabana zıttır. Merkeziyetsiz metaverseler diğerlerinden felsefede ve özünde de farklıdır. Bu temel farklılık, aynı zamanda merkezi olmayan metaverselerin neden kendi dijital para birimlerine sahip olduğunu hakkında da bir ipucu vermektedir.

Metaverse'in neden son yılların moda sözcüğü olduğunu ve bu dijital dünyalarda milyonlarca dolara satılan araziler ve mülkler hakkında neden bu kadar çok şey duyduğumuzu daha iyi anlamak için olası bir örnek verelim:

Büyük bir teknoloji şirketi tarafından yaratılan ve geliştirilen metaverse'in bir parçası olduğunuzu varsayın. Diyelim ki Facebook ve Facebook'un metaverse'inde oynanabilecek bir oyun geliştirmek istiyorsunuz. Bu metaverse'de bir dükkan satın aldınız ve bu oyunu mağazanızı metaverse’te ziyaret eden üyelere satıyorsunuz. Oyununuz, Facebook'un bizzat kendisi tarafından geliştirilen oyunlara rakip olacak kadar çok ilgi görüyor ve popülerlik kazanıyor. Bu noktada, Facebook'un hesabınızı kapatmayacağına veya topluluk üyeleriyle etkileşimlerinizi kısıtlamayacağına dair hiçbir garanti veremezsiniz. Bunun nedeni bu olası senaryodaki metaverse’in topluluk üyeleri tarafından değil de yatırımcılar tarafından sahip olunan bir şirket tarafından geliştirilen bir metaverse olması ve bu metaverse’in değişmez merkezi doğasıdır.

Merkeziyetsiz metaverse’in farkı nedir?

Merkezi olmayan metaverseler blokzincir teknolojisi tarafından desteklenen ve mümkün kılınan alanlardır. Bu nedenle hiç kimseye ait değillerdir ama aynı zamanda da herkese aitlerdir. Merkezi olmayan metaverse sunucularında tıpkı merkezi metaverselerde olduğu gibi herhangi bir topluluk üyesi diğer topluluk üyeleri ile etkileşime girebilir. Ancak üyeler arası etkileşimin kuralları ve genel olarak bu dijital alanın kuralları bizzat topluluk üyelerinin tarafından belirlenir. Bu durum merkeziyetsiz metaverselerin merkezi metaverselere kıyasla en büyük farkı ve en büyük avantajıdır. Bunun yanında, merkeziyetsiz metaverseler kendi para birimine sahip olmaları nedeniyle ulusal para birimlerini kullanarak yaptığımız ticari faaliyetlere de alternatif bir ekonomik model ve etkinlik de sunar.

Günümüzde merkezi olmayan metaverselerin iki büyük ve popüler temsilcisi vardır: Sandbox ve Decentraland. Bu iki örnek, iki farklı topluluğa, iki farklı dijital dünyaya sahiptir fakat aynı merkeziyetsizlik felsefesini paylaşmaktadır. Bu da söz konusu dijital alanlarda neyin değiştirileceğine veya neyin değiştirilmeyeceğine bir şirketin CEO'sunun değil, yalnızca bu toplulukların üyelerinin karar verebileceği anlamına gelir.

İnsanlar neden metaverse’te mülkiyet ediniyor?

Metaverse’in bir parçası olmak ve o dijital dünyada hangi değişikliklerin gerçekleşeceğine karar verme yetkisine sahip olmak için burada bir araziye veya mülke sahip olmanız gereklidir. Metaverse'de ekonomik faaliyette bulunabilmek, dükkanınızı veya ofisinizi açabilmek için de bir araziye sahip olmanız gerekir. Bu nedenle metaverse'de dijital bir arazi veya mülk satın almak için milyonlar ödeyen şirketler veya ünlüler hakkında çok fazla habere tanık olabiliyoruz. Bu dünyalardaki varlıklarını güvence altına almalarının tek yolu budur. Nasıl kendimize güvenlik ve istikrar duygusu sağlamak için bir ev alıyorsak, insanlar da benzer nedenlerle metaverse'de arazi ve mülk satın alıyor.

Metaverse’te bir mülk satın almak, web siteniz için kendi alan adınızı almaya benzetilebilir. Bu sizi İnternet denilen dünyanın bir vatandaşı, bir parçası yapar. Hiç kimse İnternetin sahibi değildir, ancak herkes nternetin bir parçası, bir vatandaşı olabilir. Metaverse'in kalıcı bir parçası olmak için ise insanlar arazi ve mülk satın almaktadır.

Neden metaverse kullanmak isteyeceğiz?

Metaverse’in parçası olduğumuz an; bu durum insanlar olarak yaptığımız her olası faaliyeti değiştirecek. Ticaret, eğlence, eğitim, iletişim ve özellikle siyaset. Çünkü fiziksel olarak birlikte olmamıza gerek kalmadan diğer insanlarla etkileşime geçeceğiz. Aynı soruyu İnternet için de sorabiliriz: İnterneti neden kullanmak isteyelim? – Kolaylık, iletişim, eğitim ve başkalarıyla etkileşim için. Bu unsurlar metaverse için de geçerlidir.

Metaverse'de bir araziye satın alabilir, diğer insanlarla ve nesnelerle etkileşime girebilir, ayrıca avatarlarınız, kıyafetleriniz, eviniz vb. gibi dijital varlıklara sahip olabilirsiniz. Metaverse'nin bu çok katmanlılığı birçok insan faaliyetini başarıyla içerir: Yeni dijital bir dünya, yeni bir ekonomi tamamen yeni bir alan..

Metaverse’i nasıl kullanabilirim?

Metaverse’i akıllı telefon gibi basit bir cihazla kullanmak mümkündür. Daha karmaşık etkileşimler ve deneyimler için bir VR veya AR başlığı da kullanılabilir. Ancak, metaverse temelde İnternet veya blokzincir üzerindeki dijital bir alan olduğu için çalışan bir web tarayıcısı ve İnternet bağlantısı fazlasıyla yeterli olacaktır.

Metaverse'de arazi ve gayrimenkul nasıl satın alınır?

Yapmanız gereken ilk şey, hangi metaverse’te arazi veya gayrimenkul satın almak istediğinize karar vermektir. Ardından şu anda metaverse’te satılık mülkleri listeleyen çevrimiçi bir pazaryerinin websitesine girmektir. Bu dijital pazaryerleri arasında en popüleri Opensea'dir. Şu anda Opensea’de satılan Sandbox adlı metaverse'e ait en ucuz arazi 6.000 $ 'ın üstünde satışa sunulmuştur. Decentraland adlı metaverse'e ait satılık en ucuz arazi ise 10.000 $ 'ın üstüne satışa koyulmuştur.